Menopoz
Menopoz, adet döngülerinin sonuna işaret eden doğal bir biyolojik süreçtir. Normal adet görme ve üreme döneminden menopoza geçiş dönemine ise perimenopoz adı verilir. Menopoz normal şartlarda 40'lı yaşlardan itibaren gözlemlenirken bazı vakalarda perimenopoza bağlı adet düzensizliği 30’lu yaşlardan itibaren görülmeye başlayabilir. Perimenopoz sürecinde bireyin vücudundaki östrojen seviyesi, yani kadınlık hormonu seviyesi düzensiz bir şekilde yükselip azalmaya başlar. Buna bağlı olarak menopoz dönemi boyunca bireyin hissedebileceği sıcak basması, vajinal kuruluk ve enerji düşüklüğü gibi fiziksel semptomların yanı sıra duygusal sağlığı etkileyen semptomlar nedeniyle de uyku düzeni bozulabilir. Bu semptomların hafifletilmesi ve giderilmesi için yaşam tarzı düzenlemelerinden hormon tedavisine kadar birçok etkili tedavi mevcuttur. 40’lı yaşlardan itibaren, ortalama 51 yaşına kadar adet dönemlerinde kısalma, uzama, daha ağır, daha hafif ya da hiç olmama gibi değişiklikler gerçekleşebilir. Bu dönem yumurtalıkların yumurta üretmesini bırakmasına ve adet dönemine girmemesine kadar devam eden bir süreçtir. Kemoterapi ve radyasyon tedavisi gibi kanser tedavileri, hem doğrudan menopoza neden olabilir hem de tedavi sırasında veya hemen sonrasında sıcak basması gibi menopoz semptomlarına neden olabilir. Kemoterapiyi takiben gerçekleşen menstrüasyonun ve doğurganlığın durması ise hemen her vakada kalıcı değildir, bu nedenle doğum kontrol önlemlerinin alınması yine gerekli olabilir. Erken menopoz ya da erken yumurtalık yetmezliği ise kadınların yaklaşık yüzde 1’inde 40 yaşından önce görülür. Genetik faktörlerden veya otoimmün hastalıklardan kaynaklanan sebeplerden dolayı kişinin yumurtalıkları normal düzeylerde üreme hormonu üretmediğinde erken menopoz gerçekleşebilir. Ancak birçok vakada buna sebep olabilecek hiçbir neden bulunamaz. Bu durumun görüldüğü vakalarda beyin, kalp ve kemiklerin sağlığı ve yapısını korumak için en azından doğal menopoz yaşına kadar hormon tedavisi sürdürülmesi önerilir.
Rahmin alındığı ancak yumurtalıkların alınmadığı bir histerektomi prosedürü genellikle hemen menopoza neden olmaz. Kişi artık adet görmese bile, yumurtalıkları hala yumurta salar, östrojen ve progesteron üretir. Ancak hem rahmin hem de yumurtalıkların alındığı total histerektomi ve bilateral ooferektomi tıbbi müdahaleler hemen menopoza neden olur. Bu durumda adet dönemleri hemen durur. Normal şartlarda birkaç yıl içinde meydana gelecek hormonal değişiklikler aniden gerçekleştiği için şiddetli olabilen sıcak basmaları ve diğer menopoz belirtileri ile semptomların görülmesi muhtemeldir.